Περιεχόμενα
Κεφάλαιο 1
Επιμέλεια: Nικόλαος Λ . Kελέκης, Αν τώνιος Δρεβελέγκας
Eισαγωγή – Βασικές Αρχές Απεικονιστικών Μεθόδων
Εισαγωγή…………………………………………………. 3
Ν. Λ. Κελέκης
Βασικές Αρχές Απεικόνισης με Ακτίνες-Χ …… 4
Ε. Ευσταθόπουλος, Μ. Κωνσταντινίδης
Ψηφιακή Εικόνα – Ψηφιακά Συστήματα……….. 8
Ν. Λ. Κελέκης
Βασικές Αρχές Υπερηχοτομογραφίας ………… 9
Π. Καραΐσκος, Ν. Λ. Κελέκης
Βασικές Αρχές Υπολογιστικής Tομογραφίας … 11
Ι. Σεϊμένης, Ν. Λ. Κελέκης
Βασικές Αρχές Μαγνητικής Tομογραφίας …. 15
Ν. Λ. Κελέκης
Μετεπεξεργασία Eικόνων………………………… 21
Ν. Λ. Κελέκης
Σκιαγραφικά Mέσα στην Ακτινολογική
Απεικόνιση …………………………………………….. 22
Μ. Μαδεμλή
Βασικές Αρχές Ακτινοπροστασίας …………… 25
Ε. Ευσταθόπουλος
Κεφάλαιο 2
Θώρακας
Επι μέ λ ε ια: Αν τώνιος Δ ρεβε λέγκας
Φυσιολογικός Θώρακας ………………………….. 29
Ι. Χρυσογονίδης, A. Δρεβελέγκας
Τεχνικές απεικόνισης …………………………………….29
Ακτινοανατομία ……………………………………………30
Βήματα αξιολόγησης κατά την ανάγνωση της
Α /ας θώρακα …………………………………………..34
Χρήσιμα διαγνωσ τικά σημεία…………………………..35
Φλεγμονές ……………………………………………… 39
Α. Καλογερά – Φούντζηλα
Πνευμονίες – Γενικά ………………………………………39
Βροχοπνευμονία ………………………………………. 41
Ιογενής πνευμονία ………………………………………..42
Βακτηριακή πνευμονία …………………………………. 43
Μυκητιάσεις / Ασπεργί λλωση ………………………. 44
Πνευμονία από πνευμονοκύστη Jiroveci ή PcP ……46
Φυματίωση (ΤΒ)……………………………………….. 47
Παθήσεις Διαμέσου Δικτύου Πνευμόνων ….. 50
A. Οικονόμου
Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση …………………………..50
Σαρκοείδωση ………………………………………………52
xi
Αμιάν τωση ………………………………………………….53
Πυριτίαση……………………………………………………55
Ρευματοειδής αρθρίτιδα …………………………………56
Σκληρόδερμα ……………………………………………… 57
Μετακτινική ίνωση ………………………………………..58
Κυψελιδική πρωτείνωση …………………………………59
Πνευμονική ισ τιοκύττωση………………………………. 61
Λεμφαγγειολειομυομάτωση …………………………….62
Νεοπλάσματα Πνευμόνων ……………………….. 64
Α. Δρεβελέγκας, Π. Παλλάδας, Γ. Μπουλογιάννη, Δ. Χουρμούζη
Εισαγωγή ………………………………………………….. 64
Καρκίνος από πλακώδη κύτταρα ……………………. 64
Αδενοκαρκίνωμα …………………………………………66
Βρογχοκυψελιδικό καρκίνωμα ………………………..68
Μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα ………………………….69
Μικροκυτταρικό καρκίνωμα ……………………………70
Καρκινοσάρκωμα …………………………………………72
Καρκινοειδές πνεύμονα …………………………………73
Β-κυτταρικής αρχής λέμφωμα
του πνεύμονα-Βaltoma …………………………….. 74
Όγκος Pancoast ………………………………………….75
Πνευμονικές μετασ τάσεις ……………………………… 76
Σύσ τημα σ ταδιοποίησης του καρκίνου
του πνεύμονα: TNM …………………………………77
Μονήρης πνευμονικός όζος ……………………………79
Μεσοθωράκιο ………………………………………… 83
Κ. Κούσκουρας, Α. Λ. Κελέκης
Εισαγωγή ………………………………………………….. 83
Πρόσθιο μεσοθωράκιο
Θύμωμα ……………………………………………………. 85
Όγκοι εκ γεννητικών κυττάρων………………………..87
Βρογχοκήλη (Καταδυόμενη – Εκτοπή) ……………… 88
Λέμφωμα (Hodgkin και non-Hodgkin) ……………… 90
Μέσο μεσοθωράκιο
Βρογχογενής κύσ τη ………………………………………92
Νεοπλάσματα τραχείας …………………………………..93
Περικαρδιακή κύσ τη ……………………………………..94
Κύσ τη διπλασιασμού του οισοφάγου …………………95
Αχαλασία οισοφάγου …………………………………….96
Οπίσθιο μεσοθωράκιο
Eξωμυελική αιμοποίηση …………………………………96
Διαφραγματοκήλες …………………………………….. 97
Κήλη Μorgagni ………………………………………….. 98
Κήλη Βochdalek ………………………………………… 99
Οισοφαγοκήλη ………………………………………….. 99
Νευρογενείς όγκοι
Γαγγλιονεύρωμα ………………………………………… 100
Νευροβλάσ τωμα ………………………………………… 101
Τραύμα ………………………………………………… 103
Κ. Δρεβελέγκας, Ε. Παπαδοπούλου
Τραυματική ρήξη θωρακικής αορτής ……………… 103
Τραύμα πνεύμονα …………………………………….. 104
Τραύμα τραχείας – Βρόγχων ………………………… 105
Τραύμα οισοφάγου …………………………………… 105
Οσ τικό τραύμα …………………………………………. 106
Ρήξη ημιδιαφράγματος ………………………………..107
Τραύμα καρδιάς …………………………………………107
Διάφορες Παθήσεις ………………………………. 108
Ε. Παπαδοπούλου
Πνευμοθώρακας ………………………………………. 108
Κοκκιωμάτωση Wegener …………………………….. 109
Σύνδρομο οξείας αναπνευσ τικής δυσχέρειας ενηλίκων (ARDS)………………………………….. 111
Ηωσινοφιλική πνευμονία …………………………….112
Υπεζωκότας …………………………………………..114
Στ. Πότση
Εισαγωγή ……………………………………………….. 114
Yπεζωκοτική συλλογή ………………………………..115
Εμπύημα – Πυοθώρακας ……………………………..115
Κακόηθες μεσοθηλίωμα …………………………….. 116
Μετασ τάσεις του υπεζωκότα …………………………118
Εσ τιακές παθήσεις υπεζωκότα –
Υπεζωκοτικές πλάκες ……………………………..119
Ινώδεις υπεζωκοτικοί όγκοι
(ινώματα, ινοσαρκώματα) ……………………….. 120
xiii
Κεφάλαιο 3
Καρδιαγ γειακό Σύστημα
Επι μέ λ ε ια: Νικόλαος Λ . Κε λέκης
Καρδιά ………………………………………………… 123
Ν. Λ. Κελέκης, Χ. Τσομπανλιώτη, Μ. Μαδεμλή, Σ. Αποστολοπούλου
Ανατομία …………………………………………………. 123
Καρδιακή ανεπάρκεια ………………………………… 129
Ισχαιμική σ τεφανιαία νόσος …………………………. 132
Μη ισχαιμικές παθήσεις μυοκαρδίου
Μυοκαρδίτιδα ……………………………………………. 136
Μυοκαρδιοπάθειες
Διατατική μυοκαρδιοπάθεια ………………………….. 137
Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια……………………… 139
Περιορισ τική μυοκαρδιοπάθεια …………………….. 140
Βαλβιδοπάθειες
Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας ……………………… 142
Ανεπάρκεια μιτροειδούς ………………………………. 143
Στένωση αορτής…………………………………………. 144
Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας ……………………… 145
Συγγενείς καρδιοπάθειες ? Συγγενείς ανωμαλίες μεγάλων αγγείων
Μη κυανωτικές – Διάταση κοιλοτήτων –
Καρδιακή ανεπάρκεια ……………………………. 147
Κυανωτικές ………………………………………………. 150
Συγγενείς ανωμαλίες μεγάλων αγγείων …………… 151
Περικαρδίτιδα …………………………………………… 152
Όγκοι και θρόμβοι …………………………………….. 153
Αγγεία………………………………………………….. 154
Σ. Αργέντος, Ν. Οικονομόπουλος
Πνευμονική εμβολή ……………………………………. 154
Χρόνια πνευμονική εμβολή ………………………….. 156
Πνευμονική υπέρταση …………………………………. 157
Οξύ αορτικό σύνδρομο ……………………………….. 159
Ανεύρυσμα θωρακικής αορτής ……………………… 163
Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής (ΑΚ Α) ………………. 164
Ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής …………….. 166
Αορτοεν τερικό συρίγγιο ……………………………… 167
Περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια ………… 169
Καρωτιδική αθηρωματική νόσος ……………………. 171
Καρωτιδικός διαχωρισμός ……………………………. 172
Αρτηρίτιδα Takayasu ………………………………….. 174
Κεφάλαιο 4
Κοιλία – Γαστρεντερικό Σύστημα
Επιμέλ ε ια: Πα να γιώτης Πρασόπουλος
xiv
Φάρυγγας – Οισοφάγος – Στόμαχος – Δωδεκαδάκτυλο ……………………………………. 179
Λ. Δαγδηλέλης
Εισαγωγή …………………………………………………. 179
Φάρυγγας
Απεικονισ τική προσέγγιση …………………………… 179
Εκκόλπωμα Zenker …………………………………….. 180
Στοματοφαρυγγική δυσφαγία ……………………….. 180
Οισοφάγος
Απεικονισ τική προσέγγιση και μέθοδοι …………… 181
Δακτύλιοι και διαφράγματα…………………………… 182
Εκκολπώματα ……………………………………………. 182
Διαταραχές κινητικότητας του οισοφάγου ………… 183
Διαφραγματοκήλη ……………………………………… 184
Οισοφαγίτιδα ……………………………………………. 185
Ρήξη και διάτρηση οισοφάγου ………………………. 186
Λειομύωμα ……………………………………………….. 187
Καρκίνωμα οισοφάγου ………………………………… 188
Στόμαχος
Γασ τρίτιδα – Ελκωτική νόσος του σ τομάχου ………. 189
Αδενοκαρκίνωμα του σ τομάχου …………………….. 189
Λέμφωμα σ τομάχου ……………………………………. 190
Στρωματικοί όγκοι (GIST) …………………………….. 191
Δωδεκαδάκτυλο
Δωδεκαδακτυλίτιδα – Έλκος δωδεκαδακτύλου …. 192
Εκκόλπωμα δωδεκαδακτύλου ……………………….. 192
Νεοπλάσματα του δωδεκαδακτύλου ……………….. 193
Λεπτό Έντερο ………………………………………. 194
Σ. Γκουρτσογιάννη
Εισαγωγή …………………………………………………. 194
Απεικονιστικήπροσέγγις……………………………..194
Ακτινοανατομία ……………………………………….. 195
Φλεγμονώδεις νόσοι Λεπτού εν τέρου
Νόσος του Crohn ……………………………………… 195
Κοιλιοκάκη……………………………………………… 197
Καλοήθη νεοπλάσματα Λεπτού εν τέρου
Αδενώματα ……………………………………………… 198
Λίπωμα ………………………………………………….. 199
Νευρογενείς όγκοι …………………………………… 199
Λειομύωμα ……………………………………………… 200
Στρωματικοί όγκοι – GISTs ………………………….. 201
Κακοήθη νεοπλάσματα Λεπτού εν τέρου
Αδενοκαρκίνωμα ……………………………………… 202
Πρωτοπαθές λέμφωμα ………………………………. 203
Καρκινοειδές …………………………………………… 204
Λειομυοσάρκωμα……………………………………… 205
Παχύ Έντερο ……………………………………….. 206
Α. Κουρέας, Α. Χατζηδάκης
Ακτινοανατομία ……………………………………….. 206
Απεικονισ τική προσέγγιση ………………………… 206
Ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα …………………….. 207
Ελκώδης κολίτιδα ……………………………………. 208
Εκκολπώματα εκκολπωματίτιδα …………………….210
Πολύποδας παχέος εν τέρου ………………………..211
Καρκίνωμα παχέος εν τέρου ……………………….. 213
Σύνδρομα πολυποδίασης παχέος εν τέρου ? Σύνδρομο Gardner ………………………………..214
Συστροφή παχέος εν τέρου …………………………. 215
Ηπαρ – Χοληφόρα …………………………………. 216
E. Χαρταμπίλας, Σ. Εφραιμίδης
Ηπαρ
Εισαγωγή …………………………………………………216
Ηπατικές κύσ τεις ……………………………………….218
Αιμαγγείωμα …………………………………………….219
Εσ τιακή οζώδης υπερπλασία ………………………. 220
Ηπατοκυτταρικό αδένωμα …………………………… 221
Ηπατοκυτταρικός καρκίνος (ΗΚΚ) ………………… 222
Μετασ τάσεις ……………………………………………. 224
Ηπατικά αποσ τήματα …………………………………. 225
Λιπώδης διήθηση …………………………………….. 226
Κίρρωση ………………………………………………… 227
Χοληφόρα
Εισαγωγή ……………………………………………….. 229
Χολολιθίαση – Χοληδοχολιθίαση …………………. 230
Οξεία χολοκυσ τίτιδα …………………………………. 231
Οξεία χολαγγειΐτιδα ………………………………….. 233
Χολαγγειοκαρκίνωμα ………………………………… 234
Καρκίνος χοληδόχου κύσ της ………………………. 236
Πάγκρεας – Σπλήνας ……………………………… 237
Χ. Τριαντοπούλου
Εισαγωγή ……………………………………………….. 237
Απεικονισ τική προσέγγιση …………………………. 237
Ακτινοανατομία ? Ανατομικές παραλ λαγές ……… 238
Οξεία παγκρεατίτιδα …………………………………. 239
Χρόνια παγκρεατίτιδα ……………………………….. 241
Παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα ……………………. 243
Κυσ τικά νεοπλάσματα παγκρέατος ……………….. 245
Νευροενδοκρινή νεοπλάσματα παγκρέατος ……. 246
Κυσ τικές αλ λοιώσεις σπληνός……………………… 248
Συμπαγείς αλ λοιώσεις σπληνός …………………… 249
Διάχυτες αλ λοιώσεις σπληνός …………………….. 250
Αγγειακές παθήσεις σπληνός………………………. 250
Περιτοναϊκή Κοιλότητα …………………………. 251
Π. Πρασόπουλος, Ν. Κουρκουτσάκης
Εισαγωγή ………………………………………………. 251
Απεικονισ τική προσέγγιση ………………………… 251
Ακτινοανατομία ……………………………………….. 251
Νεοπλάσματα του περιτοναίου
Πρωτοπαθή νεοπλάσματα του περιτοναίου ……… 252
Δευτεροπαθή νεοπλάσματα του περιτοναίου …… 253
Περιτοναϊκές συλ λογές – Φλεγμονές –
Αποσ τήματα ……………………………………….. 255
Οξεία Κοιλία …………………………………………. 258
Χ. Καλογεροπούλου
Εισαγωγή ……………………………………………….. 258
Απεικονισ τική προσέγγιση …………………………. 258
Επιπλοϊκή αποφυσίτιδα ……………………………… 259
Εμφρακτο του επιπλόου……………………………… 260
Φλεγμονή μεκελειου απόφυσης …………………….261
Απόφραξη του εν τέρου ………………………………. 262
Ισχαιμία του εν τέρου …………………………………. 263
Διατρήση κοί λου σπλάχνου ………………………… 265
Τραύμα Κοιλίας …………………………………….. 267
Ν. Κουρκουτσάκης, Μ. Μαντατζής, Π. Πρασόπουλος
Εισαγωγή ……………………………………………….. 267
Ηπαρ …………………………………………………….. 268
Σπλήν ……………………………………………………. 269
Πάγκρεας……………………………………………….. 270
Γαστρεντερικός σωλήνας (ΓΣ) – Μεσεντέριο ……. 271
Αγγειακές βλάβες τραυματικής αιτιολογίας …….. 271
xv
Κεφάλαιο 5
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Τσαμπούλας, Αντώνιος Δρεβελέγκας
Ουροποιητικό Σύστημα
Μέθοδοι Aπεικόνισης & Ανατομία ………….. 275
Α. Χ. Τσίλη, Κ. Τσαμπούλας
Mέθοδοι – Τεχνικές ……………………………………. 275
Aνατομία …………………………………………………. 276
Συγγενείς Ανωμαλίες ……………………………. 277
Α. Χ. Τσίλη
Συγγενείς Ανωμαλίες ……………………………. 277
Α. Χ. Τσίλη, Κ. Τσαμπούλας
Πεταλοειδής νεφρός ………………………………….. 277
Πολυκυστική νόσος νεφρών ………………………… 278
Άλλες συγγενείς ανωμαλίες …………………………. 279
Φλεγμονές